Anlaşmalı Boşanma Davası
Anlaşmalı Boşanma Davası ve Şartları 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun md. 166/3’de düzenlenmiştir. Ancak pratikte tam anlamıyla hazırlanılmadan açılan anlaşmalı boşanma davalarında ilk celsede boşanma kararı ile sonuçlanacak olan davaların uzadığı görülmektedir. Bu sebeple bu makalede Anlaşmalı Boşanma davasında kanunun aradığı koşullar ve pratik uygulamalarına ilişkin hususlar değerlendirilecektir.
MADDE 166/3 –Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hakim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Bu halde tarafların ikrarlarının hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.
MADDE 184/5- Boşanma veya ayrılığın fer’i sonuçlarına ilişkin anlaşmalar, hâkim tarafından onaylanmadıkça geçerli olmaz.
Neden Anlaşmalı Boşanma?
Anlaşmalı boşanma, çekişmeli boşanma davalarına göre daha kısa sürede sonuçlanması nedeniyle tercih edilmektedir. Tarafların bizzat duruşmada hazır olmaları durumunda davalar tek celsede karara bağlanabilmektedir.
Aynı zamanda anlaşmalı boşanma davalarında istisnalar dışında hakimin taraflara boşanma sebebini açıklamaları yönünde baskı yapması mümkün değildir. Bu durumun tek istisnası; hakimin boşanma nedeninin yetim aylığı almak, mal kaçırmak gibi durumlar olduğundan şüphe duyması halidir. Bu sebeple boşanma sebebinin davaya konu edilmesini istemeyen taraflar anlaşmalı boşanma yolunu tercih etmektedirler.
Anlaşmalı Boşanma Şartları Nelerdir?
Evlilik en az 1 yıl sürmüş olmalıdır. (1 yıllık süre kanunen evlenme akdinin yapıldığı tarihten itibaren başlayacaktır.) Anlaşmalı Boşanma Davası için taraflar birlikte görevli ve yetkili mahkemeye başvurmalı veya taraflardan birinin açmış olduğu anlaşmalı boşanma davasını, diğer taraf kabul etmelidir. Anlaşmalı Boşanma Davası’nda hakim boşanma konusunda karar vermek için davanın taraflarını duruşmada bizzat dinlemek zorundadır. Bunun esas nedeni, tarafların Anlaşmalı Boşanma’ya ilişkin kararlarını serbestçe verip vermediklerinin tespiti, taraflarının tehdit vb. altında iradelerini sakatlayan bir durum olup olmadığının anlaşılmasıdır. Bu durum anlaşmalı boşanma davasını diğer boşanma davalarından ayıran önemli bir husustur. Diğer çekişmeli boşanma davalarında taraflar kendilerini vekille temsil ettiriyorlarsa, tarafların boşanma davasının hiçbir aşamasında duruşmaya gelme zorunlulukları olmazken; anlaşmalı boşanma davasında, taraflar kendilerini vekil ile temsil ettiriyor olsalar dahi duruşmada hazır bulunmaları gereklidir.
Ayrıca Anlaşmalı Boşanma Davası’nda taraflar, boşanmanın mali sonuçları ile varsa müşterek çocukların hukuki durumu hakkında anlaşmış olmalılar ve bu konuda taraflar kendilerinin veya vekillerinin hazırlayacakları bir Anlaşmalı Boşanma Protokolü ile yetkili ve görevli mahkemeye sunmalıdırlar ve hakim söz konusu protokolü uygun bulmalıdır. Hakim Anlaşmalı Boşanma dava dilekçesi ile birlikte verilen Anlaşmalı Boşanma Prokolünü uygun bulmazsa, boşanmaya karar vermeyebilir.
Anlaşmalı Boşanma Davası Nerede Açılır?
Diğer çekilmeli boşanma davalarında olduğu gibi Anlaşmalı Boşanma davasında da Görevli Mahkeme AİLE MAHKEMESİDİR. Ancak aile Mahkemesi’nin bulunmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemeleri de Aile Mahkemesi sıfatı ile söz konusu uyuşmazlıklarda görevlidirler.
Boşanma davasında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya eşlerin davadan önce son altı aydan beri oturdukları yerdeki Aile Mahkemesidir. Anlaşmalı Boşanma Davasında yetki kesin yetki niteliğinde değildir. Anlaşmalı Boşanma Davası’nın tarafları halihazırda boşanma konusunda anlaşmış oldukları ve davayı kabul ettikleri için yetki itirazından bulunmazlar. Bu nedenle Anlaşmalı Boşanma Davası tarafların dilediği her adliyede açılabilir. Örnek olarak, Ankara’da ikamet eden taraflar Anlaşmalı Boşanma Davası’nı İstanbul’da veya Muğla’da açabilirler.
Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Hazırlanır?
Anlaşmalı Boşanma Davasının en önemli unsuru Anlaşmalı Boşanma Protokolü’dür. Taraflar boşanmanın maddi ve manevi sonuçları ile varsa çocukların durumu ile ilgili tam bir mutabakat sağlamalı ve yapılan bu anlaşmayı bir protokol metninde, anlaşmalı boşanma dava dilekçesi ile birlikte Mahkemeye ibraz etmiş olmalıdırlar.
Ayrıca yukarıda da belirtildiği gibi, taraflar kendilerini vekil ile temsil ettiriyor olsalar da, duruşma da kendilerinin de bizzat bulunarak, Anlaşmalı Boşanma Protokolünü kabul ettiklerini beyan etmeleri gereklidir.
Protokolünde Yer Alması Gereken Bilgiler Nelerdir?
— Tarafların açık kimlik birlikleri ve adresleri
— Tarafların evlilik tarihi (evlilik cüzdanının fotokopisi dava dilekçesine ek olarak sunulabilir.)
— Tarafların boşanmaya yönelik açık irade beyanları
— Müşterek çocukların velayetlerinin hangi eşe kalacağı ve velayeti almayan eşin müşterek çocuk(lar) ile şahsi ilişkisi belirtilmelidir
— Müşterek çocuğun olması durumunda; velayeti almayan eşin, müşterek çocuk(lar) için iştirak nafakası ödeyip ödemeyeceği, ödeyecek ise miktarı
— Taraflar arasında yoksulluk nafakası ödemesinin söz konusu olup olmayacağı; olacak ise miktarı ve ödeme şekli
— Tarafların birbirlerinden maddi ve manevi tazminat taleplerinin bulunup bulunmadığı, var ise miktarı ve ödeme şekli
— Tarafların tabi oldukları mal rejimine göre aralarında yaptıkları mal paylaşımının şekli. Mal paylaşım şeklinin olabildiğinde detaylı hazırlanması daha sonrasında hak kaybı yaşanmaması adına çok önemlidir.
— Kadının boşanma gerçekleşmesine rağmen kocasının soyadını kullanmaya devam etme durumu söz konusu ise bu durumun taraflarca kabul edildiğine dair beyanları
— Tarafların birbirlerinden anlaşmalı boşanma davası nedeniyle doğan yargılama masrafları ve taraflar kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinde doğacak vekalet ücreti talepleri olup olmadığı
Anlaşmalı Boşanma Davasının Kesinleşme Süresi Nedir?
Anlaşmalı Boşanma Davasında, taraflar arasında araştırılacak bir husumet olmadığından, prokotol şartları da uygunsa, davanın gerekli usul şartları yerine getirildiği takdirde, duruşma için adliyelerin iş yoğunluğu da göz önüne alınarak, dava açıldıktan 3gün – 1 ay sonrasına gün verilir. Dosyada kanunen bir eksiklik söz konusu değilse genellikle ilk celsede dosya hakkında karar verilir.
0
