Velayet Davası Hakkında
Velayet davası hakkında en çok merak edilen soru velayet nedir? Velayet; çocukların ve bazı durumlarda eksikliği olan çocukların, kişilik haklarının ve maddi haklarının korunması için onların temsili konusunda kanunun anne- babaya verdiği görevler ile bu görevlerin gereği olan hakların tümünü ifade eder.
Velayet Düzenlemesi Nedir?
Çocukların doğru ve sağlıklı gelişimleri için; ihtiyaçlarının karşılanması, sevgi ve saygı ilkeleri esas alınarak büyümesi gerekmektedir. Evlilik devam ettiği süre içerisinde velayet anne ve babaya aittir.
Evliliğe son verilmişse yada sonlandırılma evresinde ise velayet hakim kararı ile anne ya da babaya verilir. Mahkemece, tarafların boşanmasına karar verilmesine rağmen velayet hakkında olumlu yada olumsuz bir karar verilmemesi usul ve yasaya aykırıdır.
Velayet düzenlemesinde asıl olan çocuğun menfaatidir. Velayet, kamu düzenine ilişkin olup bu hususta anne ile babanın istek ve beyanlarından ziyade çocuğun menfaatleri dikkate alınır.
Velayet düzenlemesinde anne ve babanın bulundukları duruma göre velayet düzenlemeleri yapılmaktadır. Velayet düzenlemesinde birkaç esas alınan maddeyi sıralayacak olursak;
- Anne veya baba ölümü ile velayet hayatta kalan tarafa geçmektedir. Anne ve babası hayatta olmayan çocukların velayeti için vasi tayin edilmektedir,
- Taraflar evli değillerse eğer çocuğun velayeti anneye aittir,
- Boşanma süresinde olan çiftlerin çocuklarının velayeti için hakim karar verir,
- Anne baba çocuğuna karşı olan sorumluluklarını yerine getirmiyor ve çocuğa pek kötü davranışlarda bulunuyorsa velayetin bir aileye ya da ilgili kurumlara verilmesine mahkeme tarafından karar verilebilir.
Boşanma Davası Devam Ederken Velayet Hakları?
Boşanma davası devam ederken hakim çocuğun yaşı, anne ve babanın çocuğa sağlayabilecekleri imkanları, çocuğun isteği gibi unsurları göz önünde bulundurarak “geçici velayet”e verir. Geçici velayet alamayan taraf hakimin belirlediği gün ve saatler içerisinde çocuğunu görmeye, kişisel ilişki kurmaya devam eder. Belirlenen bu zaman bazı durumlarda gece kalmayı kapsar, bazı durumlarda ise sadece bir kaç saat ile sınırlı olabilir.
Geçici velayet alan taraf; mahkemenin belirlediği gün ve saatler içerisinde karşı tarafın çocukla kişisel ilişki kurmasını engellerse, karşı taraf İcra Kanunu maddelerine uyarak icra takibi başlatabilir. İcra takibi sonuçlandıktan sonra; icra müdürlüğünden bir memur ve sosyal hizmetlerden görevli memur eşliğinde çocuğun görülmesi için gidilir. Geçici velayet hakkına sahip olan taraf yine de çocuğu göstermemekte ısrar eder ise hakkında icra ceza mahkemesinde ceza davası açılabilir.
Boşanma Davasında Velayet Nasıl Belirlenir?
Boşanma davasında velayet belirlenirken; hakim çocuğun bütün haklarını savunarak ve çocuğun hangi tarafta kalma isteği olduğunu göz önünde bulundurarak karar verir.
Hakimin bu karar aşamasın da esas aldığı birkaç detayı şu şekilde sıralayabiliriz;
*Çocuğun çıkarlarını hangi taraf daha iyi koruyabilecekse,
*Çocuk çok küçükse ve anne bakımına ihtiyacı varsa, (0-4 yaş arası gibi)
*Çocuk hangi tarafa duygusal anlamda daha fazla bağlı ise,
*Çocuk hangi tarafta düzenli ve sağlıklı yaşam şartlarına kavuşabilecekse,
*Çocuk hangi tarafta kardeşlerinden ayrılmayacak ve daha iyi ilişkiler içinde olacaksa.
Velayet Kurallarına Uymama Durumunda Ne Olur?
Velayet alan taraf; çocuğa şiddet uyguluyorsa, maddi imkanları yetersiz kalıyorsa, çocukla yeterince ilgilenmiyor ve velayet yükümlülüklerini yerine getirmiyorsa karşı taraf yeniden velayet davası açabilir. Fakat açılan bu davada belirtilen durumların deliller eşliğinde ispatlanması gerekmektedir
2