Velayetin Değiştirilmesi
Velayetin değiştirilmesi davası, boşanma işlemleri bittikten sonra açılır. Boşanma sonrası velayet hakkına sahip olan anne ya da babanın durumundaki olumsuz değişiklikler sebebi ile velayetin değiştirilmesi istenebilir. Velayetin değişmesi için ilk önce “Velayetin Değiştirilmesi Davası” açılması gerekmektedir. Velayetin Değiştirilmesi Davası açan tarafın, karşı tarafın çocuğun gelişimini olumsuz yönde etkileyecek koşullara sahip olduğunu deliller eşliğinde ispat etmesi gerekmektedir. Velayetin değiştirilmesi kararını hâkim vermektedir.
Velayetin Değiştirilmesi Nedir
Boşanma sonrası velayet hakkını alan taraf; çocuğun velayetinden kaynaklanan sorumluluklarını yerine getiremezse karşı tarafın açacağı Velayetin Değiştirilmesi Davası sonucuna göre velayet hakları elinden alınır.
Velayet hakkının değiştirilmesi kanunda; “TMK md.183 de; Ana veya babanın başkasıyla evlenmesi, başka bir yere gitmesi veya ölmesi gibi yeni olguların zorunlu kılması halinde hâkim, re’sen veya ana veya babadan birinin istemi üzerine gerekli önlemleri alır “şeklinde belirtilmiştir.
Velayetin Değiştirilmesi Davası
Velayetin değiştirilmesi davası belli başlı olgular gerçekleştiği zaman, talep edilebilecek bir dava türü olmaktadır. Velayet hakkı, evlilik birliği içerisinde ise hem anneye hem de babaya ait olmaktadır. Fakat boşanma davasının başlaması ile birlikte velayet hakkı taraflardan birine verilir. Velayet kararı için taraflar uzlaşma sağlayamazlarsa eğer, hakim konu hakkında karar verme yetkisine sahiptir.
Velayet kararının kesinleşmesinden sonra, velayet hakkı alamayan taraf nafaka ödemekle yükümlü tutulur ve çocukla kişisel ilişki zamanı içerisinde görüşme yapabilir. Velayet hakkı tanınan taraf, çocuğun hak ve çıkarları doğrultusunda davranmalıdır. Velayet hakkı alan taraf, çocuğun hak ve çıkarlarını tehlikeye düşürecek davranışlarda bulunuyorsa eğer karı taraf mahkemeye başvuru yaparak velayetin değiştirilmesi davası isteminde bulunabilir.
Velayetin Değiştirilme Sebepleri
Velayet hakkının değiştirilmesine ilişkin olan sebepleri birkaç madde halinde sıralayacak olursak;
- Çocukla kişisel ilişki kurulmasını engellemek,
- Çocuğun fiilen velayet hakkı olmayan anne ya da babada bırakılması,
- Çocuğun fiilen üçüncü kişi yanında bırakılması,
- Çocuğun menfaatinin gerektirdiği diğer haller,(Sağlık, Eğitim, Ahlak, Güvenlik vb.)
- Yeniden evlenme,
- Ölüm,
- Çocukla ilgili velayet görevinin kullanılmasını engellemek gibi durumları sıralayabiliriz.
Velayetin Değiştirilme Usulü
Velayetin değiştirilme davasında uygulanacak usul hükümlerinin bazılarına açıklık getirecek olursak;
-Görevli Mahkeme; 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun m.4, b.1 hükmüne göre 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun Üçüncü Kısım hariç olmak üzere İkinci Kitabı konusu olan aile hukukundan doğan dava ve işler 20.04.2004 tarihinden sonra aile mahkemesinde görülecektir.
4787 SK. M.2. F. Hükmüne göre aile mahkemesi kurulamayan yerlerde ise TMK. M. 118-395 kapsamına giren dava ve işlere, dolayısıyla velayetin değiştirilme davasına HSYK tarafından belirlenen Asliye Hukuk Mahkemesince bakılacaktır.
-Yetkili Mahkeme; Velayetin değiştirilme davaları kural olarak davanın açıldığı tarihte davalının yerleşim yeri olan mahkemesinde görülür.
-Davacı; Velayetin değiştirilme davası ilgisi olan herkes tarafından açılabilir.
-Davalı; Velayetin değiştirilmesi davasında dava velayet hakkına sahip olan anne ya da babaya yöneltilmelidir.
-İncelenme Şekli; Velayetin değiştirilmesi davası harcı verilmek suretiyle usulüne uygun açılmalıdır. Dava Adli Tatilde görülebilir. Anlaşmalı boşanmadan sonra istenebilir. Yaşam alanları incelenir. Sadece davalının kabulüne dayanılarak karar verilmez. Kesinleşmedikçe infaz edilemez. Uzman görüşü alınır. Taraflarla görüşülür. İdrak çağındaki çocuk dinlenir. Yargılamanın her aşamasında delil sunulabilir. Delil toplanır.
– Yargılanmanın İadesi; Velayetin değiştirilme davasında koşulları varsa yargılamanın iadesi istenebilir.
-Yargılama Gideri; Velayetin değiştirilme davasında yargılama giderlerine de hükmedilebilir.
Velayetin Değiştirilmesinin Sonuçları
Velayetin değiştirilmesinin sonucu çocuğun kişilik hakları, mallarının korunması ve çocuğun temsili gibi konularda kanunun anne ve babaya yüklediği sorumluluklar vardır. Bu sorumlulukların gereklilik hakları velayet hakkını alan anne ya da babaya aittir.
-Kişisel İlişki Düzenlenir: Anne ya da baba velayeti altında bulunmayan çocuk ile kararlara uygun şekilde kişisel ilişki kurulmasını isteme hakkına sahiptir. Velayetin değiştirilmesinin sonucu diğer taraf ile kişisel ilişki kurulmalıdır.
-İştirak Nafakası Verilir: Velayet hakları kendisine verilmeyen taraf, çocuğun bakım ve eğitim masrafları için imkanları doğrultusunda iştirak nafakası vermek zorundadır.
Evlilikte Velayet Nasıl Kullanılır ?
Evlilik birliği devam ettiği sürece, velayeti anne ve baba birlikte kullanırlar. Evlilik birliğine son verilmiş ya da ayrılık durumu gerçekleşmişse hakim, velayeti eşlerden birine verebilir.
Velayet, anne veya babadan birinin ölümü durumunda sağ kalana, boşanmada ise çocuk kendisine bırakılan tarafa aittir.
İştirak nafakasına, velayetin değiştirilmesine dair hükmün kesinleşme tarihinden itibaren hükmedilmesi gerekir. Velayet davaları hakkında bilgi edinmek için, Beylikdüzü Boşanma Avukat ile iletişime geçebilirsiniz.
0