İşçinin İstifa Etmesi

İşçinin istifa etmesi, iş akdinin herhangi bir haklı bir sebep olmaksızın işçi tarafından feshedilmesi iş hukukunda istifa olarak kabul edilir.

İş Kanunu’nun 24. Maddesinde belirtilen durumlar geçerli ise; işçi, iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce ya da bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir. Aksi olan durumda iş sözleşmesi, işçi tarafından bile feshediliyor olsa işçi bildirim sürelerine uymak zorundadır.

İstifa eden işçi kıdem ve ihbar tazminatı alamayacağı gibi istifa eden işçinin feshin geçersizliğinin tespiti ile işe iadesini talep etme hakkı da bulunmamaktadır.

İstifa Eden İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir mi?

Haklı bir sebebi olmaksızın işten ayrılan yani istifa eden işçi kıdem tazminatı alma hakkını yitirir. Fakat haklı bir sebepten dolayı işten ayrılırsa, işçi işi kendi bırakmış olsa dahi kıdem tazminatına hak kazanır.

Yazımızın bu kısmında sizlere istifa (fesh) edilen durumlarda kıdem tazminatı alınabilecek unsurlar ile ilgili bilgiler sunulacaktır.

1475 Sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesinde işçiye hangi durumlarda kıdem tazminatı ödeneceği belirtilmiştir. Bu hüküm mutlak emredici olup, yorum yolu ile genişletilemez. (Yargıtay 22.Hukuk Dairesi Esas: 2013/71 Karar 2013/1642 Karar Tarihi: 04.02.2013)

Kural olarak haklı bir sebebi olmadan işyerinden kendi isteği ile ayrılan (istifa eden) işçinin kıdem tazminatı alma hakkı yoktur. Bu durumda işçi, kıdem tazminatı alamayacağı gibi istifa etmeden önce yazılı olarak işverenine bildirimde bulunmamışsa işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda kalır. 4857 sayılı İş Kanunu 17. Maddesine göre “İş sözleşmesini fesh etmek isteyen işçi/işveren feshi yazılı olarak ve bildirim süresine bağlı kalarak diğer tarafa bildirmelidir. İhbar süresine uymadan işyerinden ayrılan işçi, kıdem tazminatı alamayacağı gibi işverenine ihbar tazminatı ödemek zorunda kalabilir.

İşçi Haklı Sebeple Ayrılırsa Kıdem Tazminatı Alabilir mi?

 İşçi, haklı bir sebep göstererek işyerinden ayrılırsa, işinden kendi ayrılmış olsa bile kıdem tazminatı hakkı kazanır. İşçinin istifa etmesi ve Hangi durumlar haklı sebeplerdir? Haklı sebeplerin bir kısmını inceleyecek olursak:

 1-) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesaplanmaz ya da ödenmez ise işçi istifa ederek kıdem tazminatı alabilir.

2-) İkramiye, prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil gibi alacakların ödenmemesi durumunda da işçinin sözleşmeyi fesh etme hakkı bulunmaktadır. Ücretin hiç ya da bir kısmının ödenmemesi bu konuda önemsizdir.

3-) İşçinin SSK primleri gerçek ücretten yatırılmıyorsa bu sebep istifa değil iş akdinin feshi olur ve kıdem tazminatı hakkı oluşur.

4-) İşçinin sigortası işverence geç ve eksik bildirilmiş ise istifa ederek tazminat hakkı kazanır.

5-) İşçi “1 Mayıs, 23 Nisan, 19 Mayıs” gibi resmi tatillerde çalıştırıldığı halde ücreti kendisine ödenmiyorsa ya da izin tam olarak kullandırılmıyor ise istifa ederek tazminat hakkına sahip olur.

6-) İşçinin haberi olmadan SGK’ da giriş-çıkış işlemi yapılmış ise işçinin istifa ederek tazminat hakkı oluşur.

7-) İşçi işyerinden istifaya zorlanıyor, tazminatsız çıkarılmak isteniyorsa (mobbing) işçinin bu durumu belgelemek kaydı ile istifa ederek tazminat hakkı oluşur.

8 -) Kadın işçi, evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde evlilik nedeni ile işten ayrılması durumunda tazminat alma hakkı vardır.

9-) İşçi, belirli ya da belirsiz bir iş sözleşmesi ile çalışsın askerlik nedeniyle işyerinden ayrılırsa tazminat hakkı vardır.

10-) İşyerindeki ağır çalışma şartlarından yani işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı bozulursa, işçi istifa ederek tazminat almaya hak kazanır.

Belirttiğimiz ve bu gibi durumlarda oluşabilecek işten ayrılma durumlarında işçiler ispatlar doğrultusunda kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar.

İş Sözleşmesi Nasıl Fesh Edilir?

 İş sözleşmesi feshetme konusunda kesin şart yoktur. Ancak iş mahkemesinde açılacak davada haklılığın ispatı için istifanın şekli önemlidir. Genellikle sözlü ya da yazılı bir dilekçe ile istifa edilir. Yazılan dilekçede işçinin istifa etmekteki haklı sebepleri de yazılmalı.

İstifanın noterden ihtarname ile gönderilmesi de karşılaşılabilecek olası itirazları engeller. Noterden gönderilecek ihtarnameye iş kanunu gereğince haklı nedenle fesih hakkının kullanıldığı, istifanın gerekçeleri, işçiyi istifa kararı almak durumunda bırakan uygulamaların özeti, tazminat ve işçilik alacaklarının ödenmesi için işverene süre verilmesi aksi halde yasal yollara başvurulacağı ihtarı da eklenebilir.

İstifa Ederken (Fesh) Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar ve Zaman Aşımı

 İstifanın haklı nedenlerini ispatlamaktaki en büyük delillerden biri de tanıktır. Mahkemede size eşlik edecek iki tanık iş mahkemesinde size kolaylık sağlayacaktır. İşçi göstereceği iki tanıkla birçok şeyi kanıtlayabilir.

Dava açılırken zamanaşımı sürelerine de dikkat edilmelidir. Kıdem tazminatında 10 yıllık zamanaşımı hakkı bulunurken, işçilik alacakları için 5 yıllık zamanaşımı süresi verilmektedir. Zamanaşımı süreleri geçirilirse, karşı tarafın itirazı ile davanız mahkeme tarafından reddedilir.

İşçinin istifa etmesi hakkında bilgi sahibi olmak için, Beylikdüzü İş Avukatı ile iletişime geçiniz.

0