Ticari arabuluculuk anlaşamama etkeninde neler yapılabilir? Arabuluculuk bilindiği üzere tarafların kısa sürede sonuca ulaşmalarını sağlayan sistemdir. Taraflar arabuluculuk faaliyeti sırasında anlaşma sağlayabilirse dava süreci başlatılmasına gerek kalmaz. Fakat taraflar süreç içinde anlaşma sağlayamazsa hukuki hakları olan dava açma işlemi yapma hakkına sahip olurlar.
Ticari davalara ilişkin olarak yapılan arabuluculuk şartı sadece ticari davalarda zorunlu olmaktadır. Mutlak ticari nitelikte yer alan dava konuları zorunlu arabuluculuk sisteminde yer almaz. Yani iflas, konkordato zamanı verilmesi, ihtiyati haciz, icra takibi, ihtiyati tedbir talepleri zorunlu arabuluculuk kapsamında değildir.
Zorunlu arabuluculuk kapsamında olan konulara örnek verecek olursak; ticari işletmeler ve şirketler, bono gibi kıymetli evraklar, gemi ticareti, bankacılık, ödünç işlemleri, rekabet ve fikri mülkiyetten kaynaklı uyuşmazlıklar olarak belirtebiliriz.
Ticari Arabuluculuk Anlaşamama Dava Açma Süresi
Ticari arabuluculuk görüşmeleri başladıktan sonra en az 1 en fazla 4 oturum yapılabilir. Yapılan oturumlar süresinde taraflar arasında anlaşma sağlanabileceği gibi anlaşamama durumu da yaşanabilir.
Taraflar arasında anlaşma sağlanırsa yetkili arabulucu bu şekilde tutanak düzenler. Taraflar tutanakta yer alan bütün anlaşma şartlarına uyum sağlamak zorundadır. Tutanakta yer alan anlaşma şartına uyum sağlamayan taraf hakkında kanuni işlem başlatılabilir.
Taraflar yapılan toplantılarda anlaşma sağlayamazlarsa kanunen hakları olan dava açma işlemini yapabilirler. Bu konuda da dikkat edilmesi gereken en önemli husus zamanaşımı süresidir. Kanunen belirlenen dava açma süresi ortalama 2 hafta olmaktadır. Konulara bağlı olarak zamanaşımı farklılıkları arabulucu tarafından beyan edilir.
Ticari Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk
Ticari arabuluculuk anlaşamama şartı taraflara yetkili arabulucu tarafından beyan edilir. Yani bu sisteme dâhil olan taraflar görüşmelerini anlaşma ile sonuçlandırmak zorunda değillerdir. Anlaşamama durumunda dava yoluna gidebilirler.
Türk Ticaret Kanununa eklenen 5/A maddesi ile birlikte 2019 yılı 1 Ocak tarihinde ticari dava niteliğinde olan konular hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvuru yapılması zorunlu olmuştur. Yapılan bu kanun değişikliği ile birlikte taraflar kısa sürede sonuca ulaşmışlardır.
Türk Ticaret Kanunu madde 4 içeriğinde ticari dava kapsamına yer verilmiştir. Açıklanan bu maddeye göre ticari dava konuları ikiye ayrılmaktadır. Bunlar; mutlak ticari davalar ve nispi ticari davalardır.
Mutlak Ticari Davalar
Ticari arabuluculuk anlaşamama kapsamını açıkladıktan sonra yazımıza ticari davaların bir alanı olan mutlak ticari davaların kapsamı ile devam edeceğiz. Bu kapsamda yer alan konular şu şekildedir;
- Türk Ticaret Kanunu uygulamasından oluşan uyuşmazlıklar
- Rehin karşılığında ödünç vermeden kaynaklı oluşan uyuşmazlıklar
- 6098 sayılı kanunda yer alan bazı öğeler;
444 ve 447 maddesindeki rekabet yasağına ilişkin düzenleme
487 ve 501 içeriğindeki yayın sözleşmesi uyuşmazlıkları
515 ve 519 içeriğindeki kredi mektubu ve krediye ilişkin uyuşmazlıklar
555 ve 560 içeriğindeki havaleden kaynaklı uyuşmazlıklar
561 ve 580 içeriğindeki saklama sözleşmelerinin düzenlenmesinden kaynaklı uyuşmazlıklar
202 ve 203 içeriğindeki malvarlığının ya da işletmenin devralınması, işletmelerin şekil değiştirmesi veya birleştirilmesinden kaynaklı oluşan uyuşmazlıklar
Arabuluculuk Kanunu
Ticari arabuluculuk anlaşamama kapsamını incelemeye devam ederken arabuluculuk kanunundan bahsedeceğiz. Arabuluculuk sistemi hem mahkemelerin yoğun iş yükünün azaltılması hem de tarafların en kısa sürede sonuca ulaşması için düzenlenmiştir.
Arabuluculuk sistemi kendi içinde iki ana kısma ayrılmaktadır. Bunlar; Zorunlu arabuluculuk ve ihtiyari arabuluculuk olmaktadır. Zorunlu arabuluculuk kapsamında yer alan konular, dava açılmadan önce mutlaka bu sisteme başvuru yapılmasını mecburi bırakan konulardır. İhtiyari arabuluculukta ise, tarafların bu sisteme başvuru yapmadan dava açma hakkı vardır. Fakat mahkeme sürecinde vakit kaybı yaşamak istemeyen taraf, kendi özgür iradesine bağlı olarak arabulucuya başvuru yaparak kısa sürede sonuca ulaşma hakkına sahiptir.
Yetkili arabulucular kanunen belirlenen şartlar doğrultusunda görev yapabilirler. Buna bağlı olarak belirtebiliriz ki; avukatlık mesleğinde 5 yılını dolduran ve arabuluculuk sınavını geçen kişiler yetkili arabulucu olabilirler.
Ticari arabuluculuk anlaşamama ve diğer arabuluculuk konuları hakkında detaylı bilgi alabilmek için Avcılar Avukat ile iletişime geçerek danışmanlık randevusu talep edebilirsiniz.
0